Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης, ο συνδυασμός δαποξετίνης και συμπεριφορικής θεραπείας σεξουαλικών διαταραχών παρέχει καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς πρόωρης εκσπερμάτισης σε σύγκριση με τη θεραπεία μόνο με δαποξετίνη.
Η Διεθνής Εταιρεία Σεξουαλικής Ιατρικής ταξινομεί την πρόωρη εκσπερμάτιση (ΠΕ) σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Η πρωτοπαθής ή χρόνια ΠΕ χαρακτηρίζεται από εκσπερμάτιση που πάντα, από την πρώτη κιόλας σεξουαλική επαφή, λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα λεπτό περίπου από τη διείσδυση στον κόλπο. Η δευτεροπαθής ή επίκτητη ΠΕ χαρακτηρίζεται από μια κλινικά σημαντική μείωση του χρόνου μέχρι την εκσπερμάτιση, η οποία προκαλεί υποκειμενική δυσφορία. Συνήθως ο χρόνος μεχρι την εκσπερμάτιση είναι τρία λεπτά ή και λιγότερο.
Τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, οι άνδρες που πάσχουν είτε από χρόνια είτε από επίκτητη ΠΕ δεν μπορούν να καθυστερήσουν την εκσπερμάτιση. Επίσης υποφέρουν από αρνητικές συνέπειες της διαταραχής στην προσωπική τους ζωή, που περιλαμβάνουν τη δυσφορία, τη ματαίωση, την απογοήτευση και την αποφυγή της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Η ΠΕ εκτιμάται ότι επηρεάζει το 30% του γενικού πληθυσμού των ανδρών. Στις θεραπείες που συνταγογραφούνται πιο συχνά περιλαμβάνονται φάρμακα, τοπικά αναισθητικά και η συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικων διαταραχών. Η υδροχλωρική δαποξετίνη, ένα επιλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της σεροτονίνης, είναι το μόνο φάρμακο που έχει εγκριθεί μεχρι σήμερα με επίσημη ένδειξη την αντιμετώπιση της ΠΕ. Η κυκλοφορία της έχει εγκριθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου όχι όμως στις ΗΠΑ.
Ο συνδυασμός της φαρμακευτικής αγωγής με τη θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών δεν έχει ευρέως μελετηθεί, αν και προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι συνδυαστικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της ΠΕ είναι πιο αποτελεσματικές από τη χορήγηση μόνο φαρμακευτικής αγωγής. Μεχρι σήμερα καμία μελέτη δεν έχει διερευνήσει τα πιθανά οφέλη του συνδυασμού της δαποξετίνης με τη συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών.
Στη μελέτη αυτή οι ερευνητές υπέθεσαν ότι ο συνδυασμός της δαποξετίνης με τη συμπεριφορική θεραπεία θα έχει καλύτερα αποτελέσματα για τους άνδρες με ΠΕ από τη θεραπεία μόνο με δαποξετίνη.
Οι άνδρες που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής της μελέτης ήταν συνολικά 50. Οι ηλικίες τους κυμαίνονταν από 18 έως 70 και είχαν όλοι διαγνωστεί με χρόνια ΠΕ. Είχαν επίσης σταθερές σεξουαλικές σχέσεις με γυναίκες συντρόφους για τουλάχιστον 6 μήνες και η συχνότητα της σεξουαλικής τους δραστηριότητας ήταν τουλάχιστον 4 φορές το μηνά. Κανείς του δεν είχε πάρει θεραπεία για την ΠΕ στο παρελθόν ούτε έπαιρνε κατά τη έναρξη της μελέτης. Τέλος κάνεις δε λάμβανε φάρμακα τα οποία θα μπορούσαν να αλληλοεπιδράσουν με τη δαποξετίνη.
Στην αρχή της μελέτης οι άνδρες συμπλήρωσαν δύο ειδικά ψυχομετρικά εργαλεία: τον Διεθνή Δείκτη Στυτικής Λειτουργίας(IIEF) και το διαγνωστικό εργαλείο της πρόωρης εκσπερμάτισης (PEDT). Επίσης οι ερευνητές πρότειναν στους συμμετέχοντες να έχουν τουλάχιστον 4 επαφές μέσα στις επόμενες 4 εβδομάδες και να μετρήσουν με τη βοήθεια ενός χρονομέτρου τον λανθάνων χρόνο ενδοκολπικής εκσπερμάτισης (IELT).
Μετά τις 4 πρώτες εβδομάδες οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δυο ομάδες για τις επόμενες 24 εβδομάδες. Η πρώτη ομάδα λάμβανε 30 mg δαποξετίνης κατ’ επίκληση, 2-3 ώρες πριν από τη σεξουαλική επαφή. Η δεύτερη ομάδα πέρα από τα 30 mg δαποξετίνης έλαβε και διαπροσωπική συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών, η οποία περιλάμβανε την εκπαίδευση σε τεχνικές όπως είναι η τεχνική διακοπής -έναρξης και η τεχνική πίεσης της βαλάνου, καθώς επίσης και την αναγνώριση του «σημείου χωρίς επιστροφή».
Κατά τη διάρκεια της μελέτης τα ζευγάρια κατέγραφαν τον IELTσε κάθε σεξουαλική επαφή, καθώς επίσης ανέφεραν ενδεχόμενες παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής. Ο επανέλεγχος από τους ερευνητές έγινε στις 4, στις 12 και στις 24 εβδομάδες.
Τα ποσοστά αποχώρησης ήταν 16.6% για την πρώτη ομάδα και 13.79% για τη δεύτερη.
Μετά τις 24 εβδομάδες οι βαθμολογίες στο PEDT ήταν μειωμένες και για τις δυο ομάδες, το οποίο σημαίνει ότι σημειώθηκε βελτίωση. Η δεύτερη ομάδα όμως είχε μεγαλύτερη μείωση από την πρώτη. Στην πραγματικότητα το 80% των ανδρών που έλαβε τη συνδυαστική θεραπεία είχαν βαθμολογία ≤ 8 στο PEDT, το οποίο δείχνει ότι δεν υπάρχει ΠΕ. Κανένας άνδρας από την ομάδα που έλαβε μόνο δαποξετίνη δεν κατάφερε να έχει τόσο χαμηλή βαθμολογία.
Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν επίσης μεγαλύτερο IELT στις 24 εβδομάδες. Στην ομάδα που έλαβε μόνο δαποξετίνη ο IELT έφτασε τα 160 δευτερόλεπτα με αρχική μέτρηση τα 85, ενώ η ομάδα που έλαβε τη συνδυαστική θεραπεία κατέγραψε μέσο λανθάνων ενδοκολπικό χρόνο εκσπερμάτισης 370.7 δευτερόλεπτα με αρχική μέτρηση τα 92 δευτερόλεπτα. Η αυξημένη επίδοση των ανδρών που έλαβαν τη συνδυαστική θεραπεία ήταν ήδη εμφανής κατά την πρώτη επαναξιολόγηση στις 4 εβδομάδες.
Οι πιο συχνά αναφερόμενες παρενέργειες ήταν η ναυτία και οι κεφαλαλγίες, χωρίς να υπάρχει σημαντική διαφορά στην αναφορά τους μεταξύ των δυο ομάδων. Οι παρενέργειες συνήθως υποχωρούσαν σε 24 ώρες μετά τη ληψη της αγωγής.
Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής είναι σύμφωνα με αυτά προηγούμενων μελετών, η συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών, ωστόσο, δε θεωρείται πάντα μια αποτελεσματική θεραπεία για τη χρόνια ΠΕ. Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η φαρμακευτική αγωγή και η συμπεριφορική θεραπεία συμπληρώνουν η μία την άλλη.
Οι συγγραφείς εξήγησαν ότι με βάση τα ευρήματά τους μπορούν με ασφάλεια να συμπεράνουν ότι η χορήγηση δαποξετίνης μπορεί να δράσει θετικά στην επικρατούσα οργανική/νευροβιολογική αιτιολογία της χρόνιας ΠΕ, ενώ η συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών μπορεί να επηρεάσει τον φυσικό και ψυχολογικό έλεγχο της σεξουαλικής επίδοσης. Για το λόγο αυτό ο συνδυασμός των δυο θεραπειων έχει καλύτερα αποτελεσματα.
Οι συγγραφείς επίσης τόνισαν ότι ο σχεδιασμός της μελέτης δεν επιτρέπει να απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με το εάν οι ασθενείς μπορούν να διακόψουν τη δαποξετίνη όταν πια δεν υποφέρουν από ΠΕ. Στις 24 εβδομάδες κάποιοι από τους άνδρες που λάμβαναν τη συνδυαστική θεραπεία δήλωσαν ότι δε χρειάζονταν πια τη φαρμακευτική αγωγή. Χρειάζεται ωστόσο περεταίρω μελέτη για να διερευνηθεί εάν η δαποξετίνη μπορεί να διακοπεί με τη προϋπόθεση ότι η συμπεριφορική θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών θα συνεχιστεί.
Η μελέτη είχε σύμφωνα με τους ερευνητές κάποιους περιορισμούς. Καταρχάς το δείγμα ήταν μικρό και η μελέτη δεν ήταν τυφλή. Επιπλέον δεν υπήρχε ομάδα που να λαμβάνει μόνο συμπεριφορική θεραπεία χωρίς να λαμβάνει δαποξετίνη, η οποία θα μπορούσε να δώσει χρήσιμες πληροφορίες. Ταυτόχρονα η διάρκεια παρακολούθησης των συμμετεχόντων ήταν σχετικά σύντομη το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς προηγούμενες μελέτες σχετικά με τη συμπεριφορική θεραπεία έχουν δείξει ότι τα οφέλη της μειώνονται σταδιακά. Τέλος, ο σχεδιασμός της μελέτης δεν επέτρεψε να ξεκαθαριστεί η συμβολή της κάθε θεραπείας στο συνολικό αποτέλεσμα.
Οι συγγραφείς της μελέτης, ωστόσο, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας της εκσπερμάτισης στην πλειοψηφία των ανδρών που έλαβαν τη συνδυαστική θεραπεία επιβεβαιώνει την καλή συνέργεια των δύο θεραπειών σε ασθενείς με χρόνια ΠΕ, οδηγώντας σε καλύτερο έλεγχο της εκσπερμάτισης.
