Η σκλήρυνση κατά πλάκας (πολλαπλή σκλήρυνση, ΠΣ) είναι μια πάθηση που επηρεάζει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) του οργανισμού, το οποίο αποτελείται από τον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη. Για λόγους οι οποίοι ακόμα δεν είναι ξεκάθαροι, το ανοσοποιητικό σύστημα του πάσχοντα «επιτίθεται» στην λιποειδή ουσία (μυελίνη) που περιβάλλει το νευράξονα των νευρικών ινών και προκαλεί προβλήματα στην επικοινωνία του εγκεφάλου με το υπόλοιπο σώμα. Αναλόγως της βαρύτητας της νόσου, η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να προκαλέσει μια πληθώρα συμπτωμάτων όπως προβλήματα στην όραση, κόπωση, ζάλη, μούδιασμα, τσιμπήματα, αδυναμία των άκρων, προβλήματα στην λειτουργία της κύστης και των εντέρων και/η παράλυση. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι παροδικά ή μόνιμα.
Πως μπορεί η σκλήρυνση κατά πλάκας να επηρεάσει την σεξουαλική λειτουργία;
Τα σεξουαλικά προβλήματα είναι κοινά τόσο στους πάσχοντες από ΠΣ όσο και στον υπόλοιπο πληθυσμό, παρόλα αυτά η νόσος εισάγει κάποια επιπρόσθετα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν πρόκειται για την σεξουαλική υγεία. Η ΠΣ μπορεί να επηρεάσει την σεξουαλική λειτουργία του ατόμου άμεσα και έμμεσα.
Άμεσες επιπτώσεις της σκλήρυνσης κατά πλάκας στην σεξουαλική λειτουργία:
Οι άμεσες επιπτώσεις της ΠΣ στην σεξουαλική λειτουργία προκαλούνται από τις βλάβες στη μυελίνη που παρεμποδίζουν την ικανότητα του εγκεφάλου να επικοινωνεί με τα υπόλοιπα όργανα, συμπεριλαμβανόμενων και των γεννητικών οργάνων. Όταν οι νευρικές ίνες αδυνατούν να μεταδώσουν αποδοτικά τα μηνύματα του εγκεφάλου στα γεννητικά όργανα, μπορεί να προκληθούν:
- Αλλαγές στην αισθητικότητα των γεννητικών οργάνων όπως μούδιασμα, πόνος ή υπερευαισθησία.
- Μείωση ή απουσία ερωτικής επιθυμίας.
- Μειωμένη διέγερση.
- Δυσκολίες στην επίτευξη οργασμού.
- Λιγότερο έντονοι οργασμοί.
- Μειωμένη λίπανση του κόλπου στις γυναίκες.
- Στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ) στους άνδρες.
- Δυσκολίες στην εκσπερμάτιση.
Έμμεσες επιπτώσεις της σκλήρυνσης κατά πλάκας στην σεξουαλική λειτουργία:
Το ίδιο σημαντικό είναι να λαμβάνονται υπόψη οι έμμεσες επιπτώσεις της ΠΣ στην σεξουαλική λειτουργία του ατόμου. Όπως και άλλες χρόνιες παθήσεις, η ΠΣ μπορεί να προκαλέσει σημαντική φυσική και ψυχική καταπόνηση, η οποία εμποδίζει την τακτική και απολαυστική σεξουαλική δραστηριότητα. Κάποιες έμμεσες επιπτώσεις της ΠΣ στην σεξουαλική λειτουργία μπορεί να είναι:
- Συνεχής κόπωση που παρεμποδίζει την επιθυμία του ατόμου για σεξουαλική δραστηριότητα.
- Χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση λόγω των σωματικών αλλαγών που μπορεί να επιφέρει η ΠΣ.
- Ανησυχία για τυχόν προβλήματα ακράτειας ούρων και κοπράνων κατά σεξουαλική δραστηριότητα.
- Αισθήματα πένθους, κατάθλιψης, άγχους.
- Η μη φυσιολογική ακαμψία των μυών που προκαλεί επίπονους και ακούσιους σπασμούς των άκρων είναι σύμπτωμα της ΠΣ που μπορεί να κάνει το σεξ σωματικά άβολο ή επώδυνο.
- Τρόμος των χεριών ή άλλων μερών του σώματος που μπορεί να επηρεάσει την επαφή και τα αισθητικά στοιχεία της σεξουαλικής εμπειρίας.
- Οι φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση της ΠΣ μπορούν να έχουν παρενέργειες που ελαττώνουν την ερωτική επιθυμία και την διέγερση.
Πως μπορεί ο πάσχων από σκλήρυνση κατά πλάκας να έχει μια πλούσια ερωτική ζωή;
Οι αλλαγές στη σεξουαλικότητα ενός ανθρώπου, συχνά συνοδεύονται από αισθήματα απώλειας, λύπης, θυμού και κατάθλιψης. Αν και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, οι ασθενείς είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι ακόμα μπορούν να έχουν ουσιαστικές σεξουαλικές σχέσεις και απολαυστικές εμπειρίες. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις για τους πάσχοντες από ΠΣ ώστε να υποστηρίξουν την σεξουαλικότητά τους παρά τις όποιες αλλαγές στην σεξουαλική τους λειτουργία.
Η επικοινωνία με τον σεξουαλικό σύντροφο είναι το κλειδί για όσους επιθυμούν να διατηρήσουν μια ικανοποιητική ερωτική ζωή. Αν και μπορεί να φαίνεται αμήχανη η συζήτηση γύρω από τις αλλαγές στην σεξουαλική λειτουργία, τα προβλήματα της κύστης ή των εντέρων ή τα αισθήματα ανασφάλειας και χαμηλής αυτοπεποίθησης, το να είναι κανείς ανοιχτός και ευθύς παρουσιάζει πλεονεκτήματα.Το να μοιράζεται κανείς αυτές τις πληροφορίες μπορεί να μειώσει το άγχος γύρω από το σεξ και να ανακουφίσει από το συναισθηματικό βάρος τον ασθενή. Μπορεί επίσης να ανοίξει τον δρόμο για συζητήσεις για το τι είναι απολαυστικό και τι όχι κατά την διάρκεια της επαφής καθώς και για το τι έχει αλλάξει από την εμφάνιση της ΠΣ.
Η αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλής μπορεί επίσης να είναι ευεργετική για τους πάσχοντες από ΠΣ. Οι επιστήμονες μπορούν να βοηθήσουν στην ρύθμιση της φαρμακευτικής αγωγής ώστε να επιτευχθεί ο καλύτερος έλεγχος των συμπτωμάτων με τις λιγότερες δυνατές παρενέργειες και να παρουσιάσουν προτάσεις για τα βέλτιστα αποτελέσματα στην σεξουαλική πρακτική. Εξειδικευμένοι ανδρολόγοι και γυναικολόγοι μπορούν επίσης να προτείνουν θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας και να παραπέμψουν τους ασθενείς σε περαιτέρω ειδικούς αν αυτό κριθεί αναγκαίο.
Φάρμακα, συσκευές, προιόντα και σεξουαλικά βοηθήματα είναι μικρές προσθήκες που συχνά βοηθούν θεαματικά στην βελτίωση της σεξουαλικής εμπειρίας. Οι γυναίκες με προβλήματα κολπικής ξηρότητας που οφείλεται στην σκλήρυνση κατά πλάκας θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν κάποιο ενυδατικό/λιπαντικό κατά την σεξουαλική δραστηριότητα. Φάρμακα από το στόμα, αντλίες κενού, ενδοπεϊκές ενέσεις και πεϊκές προθέσεις μπορούν να βοηθήσουν άνδρες με στυτική δυσλειτουργία, πάντα όμως υπό την επίβλεψη ειδικού ανδρολόγου. Οι δονητές επίσης είναι χρήσιμες συσκευές για άνδρες και γυναίκες που έχουν παρατηρήσει αλλαγές στην αισθητικότητα λόγω της ΠΣ.
Η ατομική ψυχοθεραπεία ή η ψυχοθεραπεία ζεύγους είναι μια καλή επιλογή για τους ασθενείς που έχουν συναισθηματικές δυσκολίες και δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις αλλαγές στην σωματική ή σεξουαλική λειτουργία. Ειδικότερα οι sex therapists έχουν τις γνώσεις για να βοηθήσουν τα ζευγάρια να υπερβούν τις αλλαγές και τις δυσκολίες και να ξανακερδίσουν μια γεμάτη σεξουαλική ζωή.
Πηγή: https://www.issm.info/sexual-health-qa/how-can-people-with-multiple-sclerosis-thrive-sexually
